راهکارهای توسعه تجارت با روسیه

وی‌ با اشاره به اینکه تاکیدات روسای دو کشور بر توسعه هرچه بیشتر روابط اقتصادی بین ایران و روسیه است، گفت: بیشتر تعاملات اقتصادی میان ایران و روسیه در حوزه‌های مواد غذایی، کیف و‌ کفش و صنایع پلیمر است.

خرمالی با بیان اینکه در ۳ ماهه ابتدای سال بیش از ۱۱۵ میلیون دلار صادرات به روسیه صادرات داشتیم، ادامه داد: باتوجه به حوادث اخیر که میان فدراسیون روسیه و اوکراین اتفاق افتاده، فرصت بیشتری به ویژه در حوزه محصولات غذایی، دارویی، پوشاک، کیف و کفش و خودرویی پیش آمده است.

مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران بیان کرد: از ابتدای امسال هیات‌های بسیاری زیادی در سطح مقامات بین دو کشور به ایران و روسیه سفر کردند. به جرات می‌توانم بگویم که هر هفته و یا هر ۱۰ روز هیات‌هایی از طرف ایران به روسیه اعزام شده است.

وی افزود: با تلاش‌های سازمان توسعه تجارت، هیات بزرگی که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های بانکی روسیه است به تهران سفر داشت و دیدارهایی با معاون اول رئیس جمهور، وزیر صمت و روسای بانک ملی و مرکزی داشت، این سفر به جهت توسعه همکاری‌های بانکی انجام شد.

خرمالی درباره ظرفیت‌های دو‌ کشور برای افزایش روابط اقتصادی، تصریح کرد: با توجه به خروج اروپایی‌ها ظرفیت ۱۰۰ میلیارد دلاری در بازار روسیه فراهم شده است. برنامه ریزی کردیم که امسال نمایشگاهی درخصوص توانمندی‌های جمهوری اسلامی در فدراسیون روسیه برگزار کنیم. رویکرد جدید سازمان توسعه تجارت، ایجاد مراکز تجاری در روسیه است که اخیرا در سن پترزبورگ تفاهم نامه ایجاد این مرکز ایجاد شد و برای مسکو نیز در دست اقدام است.

وی افزود: روسیه استان‌های زیادی دارد و تمرکز کردیم همکاری‌های استانی میان دو کشور وجود داشته باشد. علاوه بر این از روسای جمهور فدراسیون‌های روسیه دعوت کردیم به تهران بیایند.

مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا نتوانستیم از ظرفیت کریدور شمال-جنوب به خوبی استفاده کنیم، بیان کرد: مسیرهای دسترسی استفاده از کریدور شمال-جنوب چند وجهی است، مسیر ورودی از بندر استراخان است که در این محل مشکل کمبود کشتی‌های «رورو» داریم اما اخیرا مصوبه خوبی داشتیم و بانک ملی آمادگی خود را برای تامین دو کشتی رورو اعلام کرده است. مسیر دسترسی عمدتا از مسیر آستاراست که مشکل پل را داریم، که یک‌ پل بر روی رودخانه آستارا در حال احداث است و کمتر از یکسال دیگر به بهره برداری می‌رسد. نکته دیگر این است که حدود ۶۰ کیلومتر مسیر رشت-آستارا، نیاز به سرمایه گذاری برای راه آهن دارد و روسیه اعلام آمادگی کرده است.

جلیل اسلامی‌ معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی در در ادامه و درباره اقدامات سازمان بنادر برای افزایش ظرفیت تجاری میان ایران و روسیه، اظهار کرد: اردیبهشت امسال سند جامع حمل و نقل میان دو کشور ایران و روسیه امضا شد. در راستای اجرایی سازی این سند، سیزدهمین کار گروه حمل و نقلی تخصصی در هفتم و هشتم دی ماه در روسیه برگزار شد و‌ در این کار گروه علاوه بر مدیران بخش دولتی و مدیران بخش خصوصی حضور داشتند و اسنادی نیز در اجرایی سازی این سند به امضا رسید.

وی‌ نکته اصلی را ظرفیت‌های حمل و نقلی و تناسب آن با توسعه تجارت عنوان کرد و گفت: درحال حاضر در حوزه حمل و نقلی ظرفیت خوبی برای تجارت و ترانزیت وجود دارد، در کریدور شمال-جنوب ظرفیت سازی خوبی در نظر گرفته شده است.

اسلامی ادامه داد: درحال حاضر در حوزه بنادر شمال کشور، ۵ بندر داریم که بیش از ۵ میلیون تن ظرفیت حمل و نقل، تخلیه و بازیگری کالا را دارند. در مجموع ظرفیت بخش دریایی کشور ما در حوزه حمل و نقل دریایی بیش از ۲۷۰ میلیون تن است.

معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی افزود: اگر ظرفیت‌های ترانزیتی براساس همکاری‌هایی که شکل گرفته افزایش یابد، بخش دریایی به راحتی می‌تواند به تقاضا ها  پاسخ دهد. بر همین اساس پایه ۱۰ میلیون تن ترانزیت و تجربه ۱۴ میلیون ترانزیتی که پیش از این وجود داشته به عنوان اعدادی هستند که می‌تواند این ظرفیت را ۳۰ میلیون تن پاسخ دهد.

وی اضافه کرد: مذاکرات بسیار زیادی را با طرف روسی در حوزه کشتیرانی، ترانزیت، سرمایه گذاری و خدمات دریای بندری انجام دادیم.

اسلامی درباره خریدار سهم یک بندر در روسیه توسط ایران، تصریح کرد: توسعه تجارت نیازمند زیرساخت است، یکی از مسائل مهم در زمینه توسعه تجارت، بنادر هستند. از طریق یکی از بخش‌های‌ دریایی کشور سرمایه گذاری خوبی در استراخان در بندر سالیانکا انجام شده است که می‌تواند در تجمیع‌ و ارسال بار و تقویت تجارت بین دو کشور کمک کند.

معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی اضافه کرد: اکثر سرمایه‌گذاری‌ها در بخش بنادر شمالی کشور اتفاق افتاده اما در کنار آن نشست‌هایی با کشورهای جنوبی خلیج فارس مانند؛ قطر، عمان و هند صورت گرفته است، تا همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری مشترک در بنادر طرفین توسط شرکت‌های مشترک انجام شود و این زمینه ترانزیتی را توسعه دهد. روسیه با توجه به حجم عظیم تجارتی که با هند و کشورهای منطقه دارد یکی از بهترین، مناسب‌ترین و ارزان‌ترین مسیری را که می‌تواند طی کند ایران است.

وی درباره استفاده از ظرفیت بالقوه ترانزیتی در کشور، گفت: ما درحال حاضر ارتباط ریلی شمال-جنوب بین بنادر امام خمینی با بیش از ۶۰ میلیون تن ظرفیت و یا بندر شهید رجایی با بیش از ۱۰۰ میلیون تن ظرفیت وجود دارد. اینکه این اتفاق نمی‌افتد و یا کمتر شاهد آن هستیم، بیشتر باید به پکیج خدماتی نگاه کنیم، ترانزیت کالا یک مدل کسب و کار تمام عیار است که همه ذی نفعان باید نقش خود را به خوبی انجام دهند.

اسلامی ادامه داد: برای تامین زیرساخت‌های لازم درحاضر سفارش ساخت دو کشتی رورو داده شده است، در بحث صادرات میوه و تره‌ بار باید پایانه‌ها تخصصی در بنادر ساخته شود که ما اعلام کردیم که این ظرفیت در بنادر وجود دارد.

در ادامه میرکریمی نائب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه درباره مهم‌ترین ظرفیت‌های سرمایه گذاری برای افزایش تبادلات تجاری بین ایران و روسیه اظهار کرد: حجم صادرات ایران به روسیه، نقش ناچیزی در اقتصاد روسیه دارد. روسیه در سال‌های مختلف بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ میلیارد دلار واردات داشته، اما سهم ایران همواره کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.

وی ادامه داد: وقتی درباره نقش ایران در بازار روسیه صحبت می‌کنیم باید گفت که کمتر از نیم درصد است. موضوع این است که زیرساخت‌ها پیش از این وجود نداشت، اما در سال‌های گذشته اقداماتی صورت گرفته که می‌توان گفت این تمام زیرساخت‌ها فراهم شده است که مهم ترین آن موافقت نامه تجارت آزاد که بین ایران و اتحادیه اقتصادی امضا شد و روسیه اصلی ترین عضو این اتحادیه است، به دنبال این موافقت نامه کالای ایرانی با قیمت ارزان‌تر به روسیه می‌رسد و در سال ۹۸ که اولین سال اجرای موافقت نامه بود، جهش ۶۵ درصدی داشتیم.

نائب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با اشاره به اینکه سه کریدور مهم بین ایران و روسیه وجود دارد که به کریدور شمال-جنوب معروف است، گفت: درحال حاضر بخش زیادی از کالاهای اروپایی از کشور روسیه خارج شده، زیرساخت‌ها نیز فراهم است پس باید شرکت‌های ایرانی در روسیه بازاریابی کنند، باتوجه به گران‌ بودن بازاریابی در روسیه بهتر است به شرکت‌ها یارانه داده شود.

میرکریمی ادامه داد: در بخش لجستیک بخش خصوصی ورود کرده است تا بتوانند با توسعه این بخش شاهد افزایش تجارت بین دو کشور‌ ایران و‌ روسیه باشیم.

مسعود پل مه رییس انجمن کشتیرانی در گفت‌وگویی تلویزیونی، درباره عدم به کارگیری از ظرفیت کریدور شمال-جنوب، به علت کمبود کشتی اظهار کرد: آقای اسلامی اشاره کردند که ظرفیت بنادر شمالی ۳۵ میلیون تن تخلیه و بارگیری کالا است، اما ما یک نقیصه برای انتقال کالا داریم. ناوگان ما حداکثر ۱۰ درصد ظرفیتی که بنادر دارند را می‌تواند تامین کند.

وی گفت: نگاه نامتناسبی که دولت‌ها برای توسعه کشتیرانی به صورت عام و خاص در شمال داشته، عامل اصلی بوده است. حداکثر ۴۰ فروند کشتی جمهوری اسلامی در دریای خرز حضور دارند، ظرفیت باربری این کشتی‌ها بین ۴ تا ۶ تن است در سال می‌توانیم ۵ میلیون تن کالا حمل کنیم. توافقی میان روسیه و ایران برای انتقال ۱۰ میلیون تن کالا صورت گرفته است که برای این موضوع حداقل ۱۰۰ فروند شناور، ۵۰ هزار کانتینر خشک و حداقل ۲ هزار دستگاه کانتیتر یخچالی نیاز داریم تا بتونیم سیاست‌های اقتصادی در حوزه روسیه را اجرا کنیم.