دیپلماسی شهری و مقابله با خلأ زیرساخت‌های توسعه کلان‌شهرها
وقایع محیط زیستی و تنش‌های آبی در مرکز ایران، باعث تخریب منابع پایه‌ای توسعه شده است و این تخریب منابع پایه توسعه، نامتعادل شدنِ توزیع فضایی جمعیت را در مناطقی از کشور در پی خواهد داشت.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیپلماسی اقتصادی، این مشکل و معضل هنگامی که با خلأ زیرساخت‌های توسعه ترکیب می‌شود، با ابعاد و زوایای بیشتری نمایان شده و تأثیرات عمیق‌تری بر کالبد و روان جامعه خواهد داشت. استان گیلان به‌عنوان یکی از استان‌های شمالی ایران، با داشتن آب و هوای مطلوب، منابع طبیعی غنی و جاذبه‌های گردشگری فراوان، همواره به عنوان یکی از مقاصد پرطرفدار برای توریست‌ها و مسافران بوده است. با این حال، در سال‌های اخیر، تعداد مهاجرین به این استان به شدت افزایش یافته است. این مهاجرت‌ها در بسیاری از موارد به دلیل وقایع محیط زیستی و تنش‌های آبی در مرکز ایران رخ می‌دهد. در این گزارش، به بررسی دلایل و عواملی که باعث مهاجرت به گیلان شده‌اند، خواهیم پرداخت و راهکارهای مقابله با این شرایط را با رویکرد آینده‌نگارانه ارائه خواهیم داد.
بحران محیط زیستی و تنش های آبی در مرکز ایران
یکی از عوامل اصلی مهاجرت به گیلان، وقایع محیط زیستی و تنش‌های آبی در مرکز ایران است. در سال‌های اخیر، کمبود آب در این منطقه، باعث تخریب منابع پایه توسعه شده است. همچنین، بحران محیط زیستی نیز در این منطقه بسیار جدی است. تخریب منابع طبیعی، باعث نامتعادل شدنِ توزیع فضایی جمعیت شده است. نامتعادل شدنِ توزیع فضایی جمعیت، خلأ زیرساخت‌های توسعه را بیش از پیش نمایان کرده است. برای رفع این مشکلات، باید به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های منطقه، جلوگیری از تخریب منابع پایه توسعه، حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب آنها توسط صنایع و کشاورزی توجه کرد.
بحران اقتصادی و اجتماعی
تخریب منابع پایه توسعه، باعث بحران اقتصادی و اجتماعی در مرکز ایران شده است. نامتعادل شدنِ توزیع فضایی جمعیت و خلأ زیرساخت‌های توسعه نیز باعث کاهش فرصت‌های شغلی و افزایش بیکاری در این منطقه شده است. برای رفع این مشکلات، باید به توسعه صنایع پایدار و استفاده از منابع طبیعی به صورت پایدار و ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق دیگر و توسعه صنایع محلی توجه کرد.
مهاجرت به گیلان
بحران محیط زیستی و اقتصادی و اجتماعی در مرکز ایران، باعث شده است که تعداد زیادی از جوانان و خانواده‌ها به دنبال فرصت‌های بهتر و شغل‌های مناسب به استان گیلان مهاجرت کنند. این مهاجرت‌ها باعث شده است که نرخ بیکاری در گیلان افزایش یابد و همچنین فشار بر زیرساخت‌های این منطقه نیز افزایش یابد.
راهکارهای زیست‌محیطی و اقتصادی
مشکلات محیط زیستی و اقتصادی در بسیاری از مناطق مرکزی، باعث شده است که تعداد زیادی از جوانان و خانواده‌ها به دنبال فرصت‌های بهتر و شغل‌های مناسب به استان گیلان و شهرهای مختلف آن بویژه شهر رشت مهاجرت کنند.
برای مقابله با شرایط فعلی، باید همزمان ضمن توجه کافی به امر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های منطقه، جلوگیری از تخریب منابع پایه توسعه، حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب آنها توسط صنایع و کشاورزی، ارتقای سطح آموزش و افزایش دانش و مهارت جوانان در منطقه را نیز در اولویت برنامه‌ها قرار داد.
نمونه‌های موفقی از راهکارهای زیست‌محیطی و اقتصادی در سطح جهان وجود دادرد که می‌توان روند به کارگیری آن را مورد بررسی قرار داده و از آنها الگو گرفت.
مثال 1: وضعیت محیط زیستی در شهر نیویورک
شهر نیویورک یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان است که با مشکلات بسیاری در حوزه محیط زیستی مواجه است. برای مقابله با این مشکلات، شهرداری نیویورک راهکارهای مناسبی را ارائه کرده است. به عنوان مثال، برای کاهش آلودگی هوا، شهرداری نیویورک از خودروهای الکتریکی و تمیز استفاده می‌کند. همچنین، با توجه به تغییرات آب و هوایی، شهرداری نیویورک برنامه‌هایی را برای توسعه سیستم‌های پایدار آب و فاضلاب اجرا می‌کند.
مثال 2: وضعیت اقتصادی در شهر سنگاپور
شهر سنگاپور یکی از پرترددترین شهرهای جهان است که با مشکلات بسیاری در حوزه اقتصادی مواجه است. برای مقابله با این مشکلات، شهرداری سنگاپور راهکارهای مناسبی را ارائه کرده است. به عنوان مثال، شهرداری سنگاپور برنامه‌هایی را برای توسعه صنایع پایدار و تولید کالاهای با ارزش افزوده بالا اجرا می‌کند. همچنین، با توجه به نیازهای جامعه، شهرداری سنگاپور برنامه‌هایی را برای توسعه فرصت‌های شغلی و افزایش دانش و مهارت جوانان در منطقه اجرا می‌کند.
در همین راستا، استفاده از راهکارهای دیپلماسی شهری نیز برای مقابله با این مشکلات بسیار راهگشا و مؤثر خواهد بود.. در این بخش، به بررسی راهکارهای دیپلماسی شهری در وضعیت‌های مشابه کشورهای دیگر، خواهیم پرداخت.
دیپلماسی شهری و توسعه پایدار
دیپلماسی شهری به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که شهرداری‌ها و شهرها برای توسعه و بهبود شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی خود و همچنین برای ارتباط با شهرها و شهرک‌های دیگر در داخل و خارج کشور انجام می‌دهند.
در وضعیت‌های بحرانی ناشی از تنش‌های آبی در شهرهای کم برخوردار، دیپلماسی شهری می‌تواند به عنوان یک راه حل موثر و کارآمد برای مدیریت منابع آب و بهبود شرایط زندگی مردم در این مناطق عمل کند. برای مثال، با استفاده از دیپلماسی شهری، می‌توان از تجربیات شهرهای دیگر در مدیریت منابع آب استفاده کرد و راهکارهای مناسبی را برای کاهش مصرف آب و افزایش بازدهی آن در این مناطق پیاده کرد. همچنین، با استفاده از شبکه‌های دیپلماسی شهری، می‌توان با شهرهای دیگر در سطح منطقه و جهان همکاری کرد تا بهبود وضعیت آب در مناطق کم برخوردار را به عنوان یک مسئله عمومی مطرح کنند.
در شهرهای برخوردار از تراکم جمعیت، دیپلماسی شهری می‌تواند به عنوان یک راه حل موثر برای مدیریت ترافیک و حمل و نقل عمومی عمل کند. با استفاده از دیپلماسی شهری، می‌توان از تجربیات شهرهای دیگر در مدیریت ترافیک و حمل و نقل عمومی استفاده کرد و راهکارهای مناسبی را برای کاهش ترافیک و بهبود حمل و نقل عمومی در این مناطق پیاده کرد. همچنین، با استفاده از شبکه‌های دیپلماسی شهری، می‌توان با شهرهای دیگر در سطح منطقه و جهان همکاری کرد تا بهبود حمل و نقل عمومی را به عنوان یک مسئله عمومی مطرح کنند و راهکارهای مناسبی را برای بهبود آن اجرا کنند.
به طور کلی، دیپلماسی شهری می‌تواند در وضعیت‌های بحرانی ناشی از تنش‌های آبی در شهرهای کم برخوردار و تراکم جمعیت در شهرهای برخوردار به عنوان یک راه حل موثر و کارآمد عمل کند. با استفاده از دیپلماسی شهری، می‌توان به اشتراک گذاری تجربیات و راهکارهای مناسب با شهرهای دیگر و بهبود شرایط زندگی مردم در این مناطق را فراهم کرد.
الگوها و تجربه‌های جهانی
تجربیات جهانی در زمینه دیپلماسی شهری بسیار گسترده هستند و در اینجا تعدادی از بهترین تجربیات جهانی در این زمینه را بیان می‌کنیم:
شهر بارسلونا در اسپانیا: شهر بارسلونا با استفاده از دیپلماسی شهری، توانست در زمینه توسعه پایدار و مدیریت منابع آب، به یکی از بهترین شهرهای پایدار جهان تبدیل شود. بارسلونا با استفاده از روش‌های نوین مدیریت منابع آب، از جمله جمع‌آوری آب باران و استفاده از آب شور، توانست مصرف آب را به حداقل برساند و بهبود شرایط زندگی مردم را فراهم کند.
شهر کوپنهاگ در دانمارک: شهر کوپنهاگ با استفاده از دیپلماسی شهری، توانست در زمینه حمل و نقل عمومی، به یکی از بهترین شهرهای پایدار جهان تبدیل شود. کوپنهاگ با استفاده از روش‌های نوین حمل و نقل عمومی، از جمله سیستم قطار مترو، سیستم دوچرخه‌سواری و سیستم اجاره خودرو، توانست مصرف سوخت را به حداقل برساند و بهبود حمل و نقل عمومی را فراهم کند.
شهر سنگاپور: شهر سنگاپور با استفاده از دیپلماسی شهری، توانست در زمینه مدیریت منابع آب، به یکی از بهترین شهرهای پایدار جهان تبدیل شود. سنگاپور با استفاده از روش‌های نوین مدیریت منابع آب، از جمله بازیافت آب فاضلاب و استفاده از آب شور، توانست مصرف آب را به حداقل برساند و بهبود شرایط زندگی مردم را فراهم کند.
شهر لندن در انگلستان: شهر لندن با استفاده از دیپلماسی شهری، توانست در زمینه حمل و نقل عمومی، به یکی از بهترین شهرهای پایدار جهان تبدیل شود. لندن با استفاده از روش‌های نوین حمل و نقل عمومی، از جمله سیستم قطار مترو، سیستم دوچرخه‌سواری و سیستم اجاره خودرو، توانست مصرف سوخت را به حداقل برساند و بهبود حمل و نقل عمومی را فراهم کند.
دیپلماسی شهری و گیلان‌شهر
استان گیلان می‌تواند از دیپلماسی شهری بهره بگیرد تا در حل برخی از معضلات خود موفق باشد. به عنوان مثال، استان گیلان و شهر رشت می‌تواند با شهرهای دیگر در داخل کشور و خارج از کشور، همکاری و تبادل تجربیات در زمینه مدیریت منابع آب، حمل و نقل عمومی، توسعه پایدار و … را برقرار کند.
استان گیلان این ظرفیت و امکان را دارد که با استفاده از دیپلماسی شهری، بتواند با شهرهای مختلف کشورهای منطقه و جهان، به‌منظور جذب سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی استان همکاری کند.
در زمینه مدیریت منابع آب، استان گیلان می‌تواند با شهر بارسلونا در اسپانیا و شهر سنگاپور همکاری کند تا از تجربیات آنها در زمینه جمع‌آوری آب باران و استفاده از آب شور بهره بگیرد.
در زمینه حمل و نقل عمومی، استان گیلان می‌تواند با شهر کوپنهاگ در دانمارک و شهر لندن در انگلستان و به‌منظور جذب سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری می‌تواند با شهرهای تورنتو و ونکوور در کانادا، همکاری کند تا از تجربیات آنها در زمینه سیستم قطار مترو، سیستم دوچرخه‌سواری و سیستم اجاره خودرو بهره بگیرد.
