روایت میدل ایست از تأثیرات جنگ روسیه و اوکراین بر خاورمیانه
✔️انرژی
عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده نفت خام در جهان و قطر یکی از صادرکنندگان پیشرو در حوزه گاز طبیعی مایع (LNG) با افزایش تنشها در شرق اروپا شاهد افزایش تقاضا برای منابع انرژی خود بوده اند. روز پنجشنبه، قیمت نفت به بیش از ۱۰۵ دلار بازای هر بشکه و قیمت پایه خرید گاز طبیعی به میزان ۳۰ درصد افزایش یافت. مقامهای ایالات متحده و اروپا امیدوار بودند که قطر بتواند بخشی از صادرات گاز را به اروپا جهت کاهش فشارهای وارده بر حوزه انرژی هدایت کند. برخی دیگر از عربستان سعودی خواسته اند تا نفت خام را سریعتر تولید و عرضه کند و ظرفیت تولید خود را افزایش دهد. با این وجود، وزیر انرژی قطر اشاره کرده که هیچ کشوری نمیتواند گاز طبیعی مایع (LNG) را جایگزین گاز روسیه به اروپا کند. عربستان سعودی، یکی از اعضای ائتلاف کشورهای تولید کننده نفت اوپک علاقهای به عرضه بیشتر نفت از خود نشان نداده است. “کارن یانگ” از انستیتو خاورمیانه میگوید: “این میتواند فرصتی برای هر دو کشور و سایر تولیدکنندگان انرژی در خلیج فارس باشد تا نشان دهند که چه میزان برای اروپا و ایالات متحده حیاتی هستند”.
✔️تحریمها
شرکتهای خاورمیانهای که در بازارهای ایالات متحده، بریتانیا و اروپا فعالیت میکنند موظف به پیروی از تحریمهایی هستند که در هفته جاری علیه روسیه اعمال شد. هم چنین، تحریمهای شدیدتری در راه هستند. اگر بانکهای دولتی بزرگ روسیه هدف تحریمهای غرب قرار گیرند تاثیر آن میتواند قابل توجه باشد.
✔️گندم
اوکراین و روسیه بخش اعظم گندم جهان را تامین میکنند و در صورت اختلال در عرضه کشورهای خاورمیانه احتمالا با افزایش قیمت برای خرید آن محصول مواجه خواهند شد. مصر به عنوان بزرگترین وارد کننده گندم در جهان احتمالا به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. پرجمعیتترین کشور عربی که ۱۰۲ میلیون نفر را در خود جای داده حدود ۱۲.۵ میلیون تن گندم را در فاصله سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ میلادی وارد کرده که تقریبا ۸۵ درصد آن از روسیه و اوکراین بود. انتظار میرود که الجزایر، تونس و لیبی نیز که واردکنندگان عمده گندم هستند تحت تاثیر قرار گیرند.
✔️بسفر و دریای سیاه
این جنگ پیامدهایی برای دریای سیاه نیز خواهد داشت. جنگ ممکن است روی کشتیهایی که اجازه عبور بین دریا و مدیترانه را دارند تاثیر بگذارد. بر اساس کنوانسیون ۱۹۳۶ میلادی، ترکیه بر تنگه بسفر و داردنل اعمال کنترل میکند نقطهای که کشتیها برای حرکت بین دو دریا باید از آن عبور کنند. همچنین، کنوانسیون مذکور به ترکیه این قدرت را میدهد که در زمان جنگ، تنگه را به روی تمام کشتیهای جنگی خارجی ببندد.
ساعاتی پس از حمله روسیه به اوکراین در روز پنجشنبه، کی یف از ترکیه خواست که تنگهها را به روی کشتیهای روسی ببندد.
✔️گردشگری
تشدید جنگ ممکن است منجر به کاهش درآمد حاصل از صنعت گردشگری و لغو پروازهای مستقیم برای برخی از محبوبترین نقاط گردشگری روسها در خاورمیانه شود. استراحتگاههای ساحلی ترکیه و مصر به تازگی جذب گردشگران روس را از سرگرفته بودند. استراحتگاههای دریای سرخ مصر نیز سال گذشته با از سرگیری پروازها به شرم الشیخ و غرقاده دوباره میزبان گردشگران روس شدند. بر اساس دادههای منتشر شده پیش از برگزاری نمایشگاه تجاری بازار سفر عربی ۲۰۲۰ انتظار میرفت گردشگران روس تا سال ۲۰۲۳ میلادی حدود ۱.۲ میلیارد دلار درآمد برای کشورهای حوزه خلیج فارس درآمد به ارمغان آورند.
✔️دانشجو
اوکراین میزبان هزاران دانشجو از سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا است که بسیاری از آنان در هنگام تهاجم روسیه در روز پنجشنبه منتظر تخلیه اوکراین بودند. به گفته وزارت آموزش اوکراین مراکش با ۸۰۰۰ دانشجو دومین گروه بزرگ دانشجویان خارجی در اوکراین را تشکیل میدهد.
✔️لیبی
کشور دیگری که احتمالا پس لرزههای ناشی از جنگ را در خاورمیانه و شمال آفریقا احساس خواهد کرد لیبی است. اکثر کشورهای غربی از دولت وفاق ملی برسمیت شناخته شده توسط سازمان ملل حمایت میکنند در حالی که روسیه از ارتش تحت فرماندهی خلیفه حفتر حمایت میکند. مزدوران روسی از گروه واگنر در سالهای اخیر نقش رهبری کننده را در نبرد در لیبی بر عهده گرفته اند. انتخابات در لیبی در ماه دسامبر به دلیل اختلافات متعدد لغو شد و روند صلح مورد حمایت جامعه بین المللی را دچار هرج و مرج کرد و سرنوشت دولت موقت آن کشور را در هالهای از ابهام قرار داد. با توجه به این که روسیه و بسیاری از کشورهای غربی اکنون بر سر اوکراین با یکدیگر اختلاف نظر دارند همکاری برای کمک به ایجاد ثبات در لیبی احتمالا از اولویت کم تری برخوردار خواهد بود.
🔸منبع : فرارو