آشنایی با نهادهای اقتصادی سنگال: موسسه تحقیقات کشاورزی سنگال (ISRA)
مؤسسه تحقیقات کشاورزی سنگال (ISRA) در تاریخ 4 نوامبر 1974 با هدف انجام تحقیقات در چهار زمینه گیاهان، حیوانات، جنگلداری و شیلات تاسیس گردید.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیپلماسی اقتصادی، این مؤسسه دارای هفده مرکز منطقه‌ای، آزمایشگاه، واحدهای تحقیقاتی و تولیدی است و همچنین بیش از صد محقق و پژوهشگر در آن مشغول به فعالیت هستند. بیست و هشت ایستگاه آزمایش کشاورزی نیز در سراسر کشور وجود دارد.
ساختار سازمانی
این موسسه به شرح زیر اداره می‌شود:
-هیئت مدیره: یک نهاد مشورتی است که متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌های مختلف مرتبط و نیز نماینده رئیس جمهور یا نخست وزیر می‌باشد. ریاست موسسه توسط هیت مدیره تعیین می‌گردد.
– کمیته مدیریت: شورای عالی متشکل از سه نفر نمایندگان وزارتخانه‌های ذیربط به همراه یک ناظر فنی و مالی عضو این کمیته هستند. یک نفر نیز به عنوان مشاور در کمیته حضور دارد.
-کمیته علمی و فنی: متشکل از محققین با رتبه استادی که بر اساس رتبه بندی کیفیت در سطح ملی و بر اساس حوزه‌های تحقیقاتی کشاورزی، دامداری، شیلات و آبزی پروری، جنگلداری، سیاست های کشاورزی و اقتصاد اجتماعی روستایی انتخاب می‌شوند.
ماموریت ها
ماموریت اصلی موسسه انجام تحقیقات پایه و کاربردی با هدف های ذیل است:
-توسعه و پیشرفت تحقیقات علمی وفناوری.
– ارائه نتایج تحقیقات در سطح جامعه علمی.
– انتقال دانش علمی و فناوری.
– آموزش طرح های تحقیقاتی.
اهداف
چشم انداز این است که موسسه به یک نهاد عالی تحقیقاتی برای پاسخگویی بهتر به موضوعات تحقیق و توسعه تبدیل گردد که سیاست های کشاورزی به طور اعم را یکپارچه می‌کند و به طور قابل توجهی به دستیابی به امنیت غذایی کمک می نماید. برقراری امنیت غذایی و کاهش فقر اساساً مسئله اساسی موسسه در جهت ایجاد دانش، فناوری و نوآوری در زمینه‌های کشاورزی همسو با سیاست های توسعه ای دولت سنگال است تا در راستای اهداف توسعه پایدار (SDGs)در خدمت مردم روستایی و شهری قرار گیرد.
ارزش ها
تعهدات موسسه بر اساس ارزش های زیر است:
-اجرای سیاست های کشاورزی، تولید دانش و نوآوری برای بهره وری بیشتراز لحاظ عملکرد و رقابت پذیری با هدف بهبود شرایط زندگی مردم.
– تعالی در رویکرد: موسسه چندین گزینه را برای پاسخگویی به خواسته‌های متعدد تجزیه و تحلیل، آزمایش و ارزیابی می‌کند. همچنین موسسه راه حل های مناسبی را برای پوشش حداکثری بهره برداران از نتایج تحقیقات ارائه می دهد.
– پاسخگویی: موسسه و کارکنان آن از نقش خود آگاه هستند و آماده پاسخگویی در قبال فعالیت ها و اقدامات خود می‌باشند.
-برابری: در انتخاب موضوعات پژوهشی و انطباق آنها با مسائل توسعه ای هیچ منطقه ای امتیاز ندارد. علاوه بر این موسسه با بی‌طرفی و عدالت رفتار می‌کند تا آنچه را که بر عهده هر یک از شرکا است انجام شود.
شرکاء
موسسه در اجرای مأموریت خود با شرکای خود در تمام سطوح مطابق با اصول منافع مشترک، برابری و مسئولیت پذیری همکاری می‌کند. در این مورد موسسه با نهادهایی شامل: سیستم ملی تحقیقات کشاورزی (SNRASP)، موسسات تحقیق، توسعه و آموزش ملی (دانشگاه‌ها و مدارس آموزش عالی)، سازمان‌های منطقه ای (اتحادیه آفریقا [AU] ) ، مشارکت برای توسعه آفریقا [Nepad]، جامعه اقتصادی کشورهای آفریقای غربی [ECOWAS]، اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا [UEMOA]، شورای تحقیقات و توسعه کشاورزی غرب و مرکز آفریقا [CORAF/WECARD]، مجمع آفریقایی برای کشاورزی تحقیقات [فارا]، مراکز بین‌المللی گروه مشورتی تحقیقات کشاورزی [CGIAR]، موسسات مالی و توسعه ملی و بین المللی (صندوق ملی تحقیقات کشاورزی ومواد غذایی [FNRAA]، صندوق ملی توسعه کشاورزی و دامداری [FNDASP]، صندوق ملی تحقیقات علمی و فناوری[FIRST]، بانک جهانی [WB]، سازمان خوارو بار و کشاورزی ملل متحد[FAO]، انجمن توسعه بین المللی [IDA]، آژانس توسعه بین المللی امریکا [USAID] و اتحادیه اروپا [EU] همکاری دارد. توسعه برنامه‌های تحقیقاتی موسسه در قالب یک برنامه استراتژیک پنج ساله انجام می‌شود که در این خصوص با سازمان‌های تولید کننده محصولات کشاورزی (POs)، سازمان‌های غیر دولتی (NGOs)، ساختارهای مشاوره ای ترویج و توسعه کشاورزی و شرکای مالی (دولت، کمک کنندگان، بخش خصوصی ) همکاری می‌کند.
چالش ها
سیاست توسعه بخش کشاورزی توسط دولت در قالب طرح سنگال در حال ظهور (PSE) تشریح شده و توسط برنامه شتاب دهی کشاورزی سنگال (PRACAS) اجرا می‌شود. هدف کوتاه مدت و میان مدت دستیابی به خودکفایی در تولید غلات بویژه برنج، بهینه سازی صنعتی تولید بادام زمینی و توسعه بخش تولید میوه و تره بار خارج از فصل است. دولت همچنین به دنبال افزایش تولید شیر برای تامین نیازهای داخلی و کاهش واردات محصولات لبنی، دستیابی به خودکفایی تولید دام و تامین نیاز مردم به فرآورده‌های گوشتی، همچنین حمایت از تولید طیور است. از سوی دیگر شتاب توسعه بخش شیلات که در سال 2020 با 14.6 درصد درآمد صادراتی و 3.2 درصد تولید ناخالص داخلی رتبه اول صادرات را به خود اختصاص داد باید حفظ شود. این بخش نقش کلیدی در تغذیه و امنیت غذایی کشور ایفا می‌کند و تقریباً 70 درصد پروتئین حیوانی را با میانگین مصرف سرانه 29 کیلوگرم در سال تأمین می نماید. در زمینه مدیریت پایدار محیط زیست، سنگال در صدد است تا 50 درصد از مساحت جنگل های کشور را تا سال 2025 توسعه دهد. در این راستا نیاز به تحقیق در مورد تکنیک ها و فن آوری‌ها برای مدیریت پایدار منابع جنگلی، حفاظت از تنوع زیستی و تقویت تولید چوب وجود دارد. با این حال، بخش کشاورزی به دلیل تغییرات اقلیمی که منجر به دوره‌های خشکسالی گردیده متحمل خسارات زیادی شده است. بنابراین افزایش و تنوع تولید برای مقابله با این مخاطرات اقلیمی ضروری است. این اهداف امکان بهبود میزان پوشش تقاضای داخلی، بهبود درآمد تولیدکنندگان و کاهش فقر را فراهم می‌کند. لذا بخش تحقیقات کشاورزی باید نقشی پیشرو در معرفی نوآوری‌های تکنولوژیکی، تکنیک‌ها و ابزارهای تصمیم‌گیری برای توسعه و ترویج کشاورزی مولد، رقابتی و پایدار که اشتغال به‌ویژه برای جوانان را فراهم کند ایفا می نماید. در واقع، پیشرفت در بخش‌های کشاورزی، دامداری، ماهیگیری، زراعت و جنگلداری را نمی‌توان به طور مؤثر مورد بهره‌برداری قرار داد بدون اینکه مشارکت قوی یک بخش تحقیقاتی که باید با انتقال و اتخاذ نتایج آن به طور مؤثر به درخواستهای آن پاسخ دهد مدنظر قرار گیرد. در این راستا در بخش تحقیقات موارد ذیل باید مورد نظر قرار گیرد:
-پیوندهای مناسب بین خانواده و مدل های کارآفرینی تولید و فرآوری کشاورزی شناخته شود.
-تأثیرگذاری بر سیاست‌های توسعه کشاورزی بر اساس نتایج تحقیقات و پیش‌بینی‌ها از طرق زیر انجام شود:
الف- توسعه ظرفیت های سازمانی.
ب- حمایت از جهت گیری‌های سیاسی اصلی و اهداف توسعه ای دولت در کوتاه مدت و میان مدت از طریق:
-فراهم نمودن بذر مرغوب از طریق ایجاد و انتخاب ارقام متناسب با مناطق مختلف زراعی کشور و تولید بذرهای پیش پایه مورد نیاز.
-دستیابی به خودکفایی در برخی از محصولات شاخص مانند برنج و پیاز با ایجاد نوآوری‌های تکنولوژیکی مناسب برای تولید بهتر و کاهش ضایعات پس از برداشت.
-کنترل بیماریهای دام از طریق نظارت فعال با حمایت از ایجاد و تولید واکسن‌های مناسب.
-افزایش بهره وری دام به ویژه گوسفند از طریق ایجاد روش های مناسب اصلاح نژاد و تغذیه.
-توسعه 50 درصد از زمین‌های جنگلی تا سال 2025 از طریق استفاده از فناوری‌هایی که امکان مدیریت پایدار منابع جنگلی را فراهم می‌کند.
-افزایش سهم بخش شیلات و آبزیان در اقتصاد ملی با تولید دانش که امکان مدیریت پایدار منابع ماهیگیری را فراهم می نماید.
فرجام سخن
بخش کشاورزی نقش عمده ای در زندگی اجتماعی- اقتصادی مردم سنگال ایفا می‌کند و 15 درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور را تشکیل می دهد. بیش از 65 درصد از جمعیت فعال روستایی در بخش کشاورزی فعالیت می‌کنند و این بخش درآمد 95 درصد خانوارهای روستایی را تامین می نماید. از سوی دیگر به عنوان بخشی از پروژه طرح سنگال نوظهور (Pse)دولت سنگال بر روی بخش‌هایی که به عنوان موتورهای رشد فراگیر و تغییر ساختار اقتصاد در سال‌های آینده شناسایی شده‌اند تمرکز کرده است. در این خصوص دولت در تلاش است برای توسعه بخش کشاورزی، برنامه ای را برای تسریع بخش کشاورزی سنگال (PRACAS) به مورد اجرا گذاشته و وعده ایجاد 100 تا 150 مزرعه نمونه کشاورزی را داده که هدف آن قرار دادن سنگال به عنوان صادرکننده عمده میوه و سبزیجات با ارزش افزوده بالا در منطقه غرب افریقا است. هدف این برنامه آن است که سنگال را قادر سازد از مزیت نسبی خود در زمینه تولید محصولات کشاورزی بهره مند شود. از این نظر یک سیاست تشویقی تولیدی برای تقویت بخش های اولویت دار مانند برنج، گندم، پیاز، بادام زمینی، ذرت، و همچنین در بخش غلات و میوه و سبزیجات به کار گرفته شده است. در این خصوص زیرکشت قرار دادن گسترده تر زمین‌های زراعی و تامین لوازم و تجهیزات کشاورزی که بتواند هم نیاز داخلی را برآورده کند و هم به عنوان جایگاهی برای صادرات باشد در دستور کار دولت قرار دارد. مؤسسه تحقیقات کشاورزی سنگال (ISRA) این امکان را دارد که در جهت مدرنیزه کردن سیستم کشاورزی و اصلاح بذر مشاوره‌های لازم را ارائه دهد.
منبع: MFA
